بسیاری از ابعاد زندگی حضرت زهرا(س) در جامعه ما ناشناخته مانده است/ حجت الله قلی پور

متاسفانه بسیاری از زوایای زندگی حضرت زهرا(س) در جامعه ما ناشناخته باقی مانده است...

یک استاد دانشگاه تهران، با تاکید بر اینکه شناخت دقیقی از زوایای سبک زندگی حضرت زهرا(س) در جامعه وجود ندارد، گفت: متاسفانه بسیاری از زوایای زندگی حضرت زهرا(س) در جامعه ما ناشناخته باقی مانده است و مردم درک درستی از سبک زندگی این حضرت ندارند. به همین جهت در الگوگیری از این بانوی عالم موفق عمل نکردیم. بطوریکه جامعه ما روز به روز به سمت تجمل گرایی، چشم و هم چشمی، سستی اخلاقیات و معنویات، فساد و انواع بی بندوباری، بی اهمیت شدن مفهوم خانواده، زندگی های خارج از چارچوب شرعی، ازدواج های سفید و غیره حرکت کرده است.

در روایات از حضرت زهرا و مریم(س) به عنوان ” سیده النساء العالمین” یعنی سرور زنان عالم یاد شده است اما تفاوتی که بین این دو بانو وجود دارد این است که حضرت مریم (س) الگوی زنان عصر خود است اما حضرت زهرا(س) الگوی تمامی انسان ها اعم از زن و مرد در طول تاریخ بشریت است، بطوریکه امام زمان(ع) می فرمایند: در دختر رسول خدا برای من سرمشقی پسندیده وجود دارد. این نشان می دهد که این بانو تنها الگوی زنان نیست.

زیبایی های اخلاق

قطعا کسی که از او به عنوان الگوی تمام بشریت یاد می شود باید در تمام زوایای زندگی اعم از رفتار، اخلاق، نوع زیست، تربیت فرزندان، کرامت، بندگی خداوند، سبک زندگی و تمامی ابعاد وجودی الگو و نمونه باشد. همه ارزش های انسانی و اسلامی را می توان در وجود حضرت زهرا(س) مشاهده کرد. در واقع یکی از اهداف مبعوث شدن پیامبر(ص) این بود که زیبایی های اخلاق را کامل تر کند تمامی زیبایی های اخلاق مانند قناعت، ایثار، فداکاری، احترام به دیگران، بخشش و توجه به نیازمندان را می توان در سبک زندگی این بانوی عالم مشاهده کرد.

دو اصل مهم همسرداری

این استاد دانشگا تهران، به شیوه همسری داری حضرت زهرا (س) اشاره کرد و گفت: سیره ی این بانو در زندگی مشترک، رعایت دقیق و ظریف حقوق همسرش بود.خانه او جهانی از معنویت وعظمت الهی را دربرداشت ودرزندگی مشترک همواره ساده زیستی، قناعت و دوری از تجمل گرایی را پیشه می کرد، بسیاری از کارهای خانه را به صورت مشترک با علی (ع) انجام می دادند. همچنین دو اصل مهم در همسرداری؛ یعنی مهربانی، گذشت وایثار، برزندگی خانوادگی آن حضرت حاکم بود. آن حضرت محیط خانه را چنان ساخته بود که آسایش علی (ع) وفرزندانش را فراهم می کرد، چنان که هرگاه رنج ها، غم ها و دشواری ها امیرمؤمنان (ع) فشار می آورد، به خانه می آمد، به امیدی که لحظاتی با زهرا(س) سخن بگوید و دلش آرام گیرد. آن حضرت درزندگی خانوادگی، همه جوانب و شئونات زندگی را رعایت می کرد وبه آن پای بند بود.

سازگاری با همسر

این پژوهشگر دینی ادامه داد: یکی دیگر از عواملی که سبب تحکیم خانواده می‌شود این است که زوجین با یکدیگر توافق و سازش اخلاقی داشته باشند. مسلم است که وقتی زن و شوهر در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و در جمیع شئون زندگی، با یکدیگر شریک می‌شوند گاه اختلاف سلیقه‌هایی پیدا می‌کنند. برای آن‌که این اختلاف‌ها، اساس زندگی مشترک را خدشه‌دار نسازد باید به فرآیندی جهت سازش و توافق توسل کرد. در طی این فرآیند هر یک از زن و شوهر از بعضی امیال، خواست‌ها و سلیقه‌هایشان برای احترام به نظر همسر خود، چشم‌پوشی می‌کنند. علی(ع) درباره‌ی همسرش فاطمه (س) می‌فرماید: «فاطمه(س) مرا به خشم نیاورد و مخالفتی با امر من نکرد و هر وقت نگاهش می‌کردم، تمام غم‌هایم زایل می‌شد».

اهمیت تربیت فرزندان

دکتر قلی پور در خصوص شیوه تربیتی فرزندان توسط حضرت زهرا (س) نیز خاطر نشان کرد: این حضرت به همسری مردی در آمده بود که مجاهدی کامل در راه خدا بود وبیشتر روزهای زندگی مشترک این دو بزرگوار، درشرایطی گذشت که علی (ع) درجبهه بود. در چنین شرایطی، فاطمه (س) صاحب فرزندانی شد وبا داشتن فرزندان خردسال، وظیفه نگهداری و تربیت وآموزش آنها وبخشی از وظایف همسرش درخارج ازخانه را نیز به عهده گرفت. فاطمه زهرا(س) درشرایطی عهده دار تربیت فرزندان خود بود که از یک سو جامعه در شرایط بحرانی و جنگ به سر می برد و شهر مدینه درمحاصره بود واز دیگر سو درامور معیشتی وخوراک و پوشاک از حداقل امکانات برخوردار بودند. با این حال، فاطمه (ع) هیچ گاه از تربیت و پرورش فرزندان غافل نشد و با مدیریت درست، فرزندانی را برای جامعه اسلامی تربیت کرد که هر یک منشأ آثار خیر ویپشرفت آموزه های الهی شدند.

شیوه تربیت فرزندان

به گفته این استاد معارف و اندیشه های اسلامی، از جمله روش های تربیتی حضرت زهرا(س) نوع دوستی آن حضرت بود. ایشان در برابر چشمان تیزبین فرزندانش، به مردم کمک می کرد وخود گرسنه می ماند. آن حضرت نه تنها در مسائل اقتصادی و رفع مشکلات روزمرده مردم پیشگام بود، حتی از نظر اخلاقی، پرورش عواطف انسانی، ارشاد و هدایت مردم نیز به آنها کمک و مصالح مردم را پیگیری و درحق دیگران دعا می کزد. در واقع حضرت زهرا(س) با رفتار عادلانه خویش، اطرافیان را خشنود می ساخت و با عواطف محبت آمیز مادری، فرزندان خویش را به این صفات انسانی واسلامی تشویق می کرد.

سبک عملی تشویق فرزندان به عبادت

همچنین از نکات بارز حضرت زهرا(س) در تربیت فرزندان سبک عملی تشویق به عبادت برای آنها بود. مسلما وقتی والدین الگوی عملی کودکان برای عبادت پروردگار باشند، در آینده و بزرگسالی آنها نیز به پیروی از والدین این راه را پیش خواهند برد.در همین زمینه امام حسن (ع) می فرماید: مادرم فاطمه را در شب جمعه در محراب عبادت دیدم که به عبادت و نماز مشغول است، او پیوسته به رکوع و سجود مشغول بود که شب به پایان رسید.

رعایت عدالت و مساوات بین فرزندان

به گفته وی، از نکات دیگر تربیتی ایشان عدالت در توجه به کودکان بود. آمده است روزی امام حسن(ع) نزد پیامبر(ص) آمد و اظهار تشنگی کرد. رسول خدا(ص) برخاست، ظرفی برداشت و از گوسفندی که داخل منزل بود مقداری شیر دوشید و به امام حسن(ع) داد. فاطمه زهرا (س) گفت: گویا حسن برای شما عزیزتر از حسین است. پیامبر(ص) فرمود: نه. هردو برایم عزیز و محبوبند ولی چون اول حسن تقاضای آب کرد او را مقدم داشتم.

مشارکت های اجتماعی

زنان صدر اسلام در فعالیت های اجتماعی حضوری فعال داشتند ودرمکتب اسلام از زنانی به نیکی یاد می شود که اجتماعی هستند و در صحنه های سیاست و اجتماع حضوری فعال دارند. دین اسلام با معرفی الگویی چون فاطمه (س) به همگان آموخت که زن باید درجامعه مشارکت فعال وهمه جانبه داشته باشد و در تربیت اجتماع وسوق دادن به فضیلت های اخلاقی وانسانی بکوشندالبته این وظیفه نباید خللی در وظیفه فرزندپروی زنان وارد کند چرا که تربیت نسل مهم ترین وظیفه زن در اسلام است.

عفاف و حجاب

آنچه در زندگی حضرت فاطمه (س) به عنوان یکی از ملاک های حضور اجتماعی زن اهمیت دارد، حفظ عفاف، حجاب ومتانت است که حافظ کرامت وجایگاه حقیقی والای زن است. بنابراین، از جلوه های درخشان زندگی آن حضرت برای الگو قراردادن، التزام به عفاف است. عفاف وحجاب فرمانی الهی است وبرخلاف تصور برخی، عامل مصونیت اجتماعی و پیشگیری از تخریب شخصیت زن است. بنابراین حضرت زهرا(س) نمونه کامل زن مسلمان در تمام اوصاف وکمالات اسلامی به ویژه درحجاب وعفاف بود. بنابراین او درمواقع لزوم به فعالیت های سیاسی و اجتماعی می پرداخت، ولی هرگز از پرده حجاب کامل وعفاف لازم بیرون نرفت وحتی در میدان مبارزه به حجاب کامل وحیای اجتماعی واخلاقی بسیار مقید بود.

ساده زیستی و پرهیز از تجمل

دکتر قلی پور ساده زیستی و پرهیز از تجمل گرایی را از دیگر صفات حضرت فاطمه (س) دانست و گفت: ساده زیستی و پرهیز از تجمل از نکات بارز زندگی حضرت فاطمه زهرا(س) است. مهریه کم، جهیزیه مختصر، اکتفا به غذای اندک و معاش کم، استفاده از حداقل امکانات برای زندگی وغیر از خصوصیات آشکار سیده زنان عالم است.

فضایل اخلاقی

صفات و کمالات اخلاقی مانند نجابت، مروّت، سخاوت، شجاعت، بخشش، نرم خویی، سعه صدر، صبر و بردباری، مهربانی، متانت، عفّت و پاک دامنی، خویشتن داری، حق گویی، حفظ اسرار، وفای به عهد و پیمان، صداقت و راست گویی، ایثار، تقوا وعبودیت، صراحت لهجه و فصاحت کلام، قناعت پیشگی، ساده زیستی، مناعت طبع، دوری از تجمّل، غرور و غیره بخشی از دنیای شخصیت ممتاز حضرت فاطمه (س) است چرا که یک فرد زمانی می تواند به عنوان الگوی بشریت قرار بگیرد که در تمامی ابعاد شخصیتی و سجایای اخلاقی یگانه باشد.

ناشناخته ماندن سبک زندگی حضرت زهرا(س) در جامعه ما

وی با تاکید بر اینکه الگوگیری صحیحی از زندگی حضرت زهرا(س) در جامعه صورت نگرفته است گفت: متاسفانه بسیاری از زوایای زندگی حضرت زهرا(س) در جامعه ما ناشناخته باقی مانده است و مردم درک درستی از سبک زندگی این حضرت ندارند. بنابراین در الگوگیری از این بانوی عالم موفق عمل نکردیم. بطوریکه جامعه ما روز به روز به سمت تجمل گرایی، چشم و هم چشمی، سستی اخلاقیات و معنویات، فساد و انواع بی بندوباری، بی اهمیت شدن مفهوم خانواده، زندگی های خارج از چارچوب شرعی، ازدواج های سفید و غیره حرکت کرده است اگر سبک زندگی حضرت زهرا(س) در خانواده و جامعه سرمشق و الگو قرار می گرفت بسیاری از آسیب ها و مشکلات فعلی در جامعه ما وجود نداشت.

منبع: شفقنا افغانستان