چرا پیامبر موضوع ولایت حضرت على(علیه السلام) را در عرفات که همه زائران، جمع بودند، بیان نکرد؟
چرا پیامبر موضوع ولایت حضرت على(علیه السلام) را در
عرفات که همه زائران، جمع بودند، بیان نکرد؟ معلوم مى شود که مقصود حب و دوستى آن
حضرت بود که در غدیر بیان کرد...
پاسخ
اوّلاً: یادآور مى شویم که ما نسبت به همه مصالح امور، آگاهى نداریم و پیامبر گرامى تابع وحى الهى بوده است. وحى الهى او را در هیجدهم ذى الحجه در طریق خود به مدینه در سرزمین غدیر خم مأمور به ایراد خطبه و تعیین جانشین کرد. اما چرا این کار را در عرفات انجام نداد، خدا بهتر مى داند.
وثانیاً: پیامبر گرامى در روز عرفه و حتى روز منى، خطبه هاى متعددى خوانده که ما همه آنها را در کتابى [165] جمع کرده ایم ولى براى این که مسأله خلافت، درخشش بیشترى پیدا کند، آن را جداگانه مطرح کرد، و اگر در همان روزهاى اقامت خود در عرفات و منى، خلافت امام را مطرح مى کرد، مانند روزى که براى این کار اختصاص دهد، اهمیت پیدا نمى کرد . بالأخص که پیامبر دستور داد آنها که جلو رفته اند از حرکت بایستند و منتظر شد آنها که عقب مانده اند به این جمع بپیوندند آن گاه در آن هواى گرم که مردم بخشى از عبا را زیر پا و برخى را بر سر مى نهادند، بالاى منبرى رفت که از جهاز شتر ترتیب یافته بود و خطبه اى خواند و در آن معارف الهى را از توحید و نبوت و معاد مطرح کرد و آن گاه گفت: «ألست أولى بکم من أنفسکم قالوا بلى! قال: من کنت مولاه فهذا علىٌّ مولاه».
استقلال بخشیدن به خطبه، آن هم همراه با یک سلسله شرایط و ویژگى ها سبب مى شد که مردم، این خاطره را همیشه به یاد داشته باشند و به دیگران هم برسانند.
براى توضیح بیشتر اینک به تعداد خطبه هاى پیامبر(صلى الله علیه وآله) اشاره مى شود:
پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) در روز هفتم و هشتم، خطبه اى را ایراد کرد. [166]
در روز عرفه، خطبه دیگرى را ایراد کرد. [167]
در روز منى خطبه اى خاص را ایراد کرد. [168]
باز در همان روز یا روز بعد، خطبه اى را در مسجد خیف ایراد کرد. [169]
رسول گرامى پس از ورود به مکه خطبه اى را نزد کعبه ایراد فرمودند. [170]
با توجه به این خطبه هاى فراوان و کلمات قصار و کوتاه، اگر رسول گرامى در لابلاى این خطبه ها، خطبه غدیر را ایراد مى کرد و على را به مقام ولایت نصب مى کرد، مسلماً آن چشمگیرى خاصى را نداشت که پس از چندى در چهار راه عبورى شام و یمن و مدینه، و قبل از متفرق شدن حاجیان اعلام کرد.
[165] . حجة الوداع خطب و ارشاد، نشر مشعر، 1429هـ .
[166] . مستدرک حاکم، ج1، ص 632.
[167] . صحیح مسلم، ج2، ص 726.
[168] . المصنف، ابن ابى شیبه، ج4، ص 339.
[169] . جمهرة خطب العرب، ج...، ص 151، خطبة النبى بالخیف، شماره 5.
[170] . الدرالمنثور، ج7، ص 412.
