پاداش زیارت علی بن موسی الرضا علیه السلام از منظر روایات
اما این نوشته فقط در پی آن است که طی نقل چند روایت فضیلت زیارت حضرت علی بن موسی الرضا- علیه السلام را با فضیلت زیارت سایر ائمه اطهار مقایسه نماید.
روایات در بردارنده فضیلت زیارت آن حضرت بسیار شگفت انگیز و جالب است، اما این نوشته فقط در پی آن است که طی نقل چند روایت فضیلت زیارت حضرت علی بن موسی الرضا- علیه السلام را با فضیلت زیارت سایر ائمه اطهار مقایسه نماید.
محبت و دلبستگی شدید مؤمنین به رسول خدا و اهل بیت او علیهم السلام از ویژگیها و امتیازت آنان است. مؤمنین همواره از عمق دل به اهل بیت علیهم السلام عشق می ورزند و در پی دستیابی به رضایت آنان هستند و طبیعی است که محبت به آنان جلوه ها و آثار گوناگونی در زندگی دارد و زیارت مرقدهای پاک و نورانیشان در زمره مهم ترین آن جلوه هاست.
اگر حتی یک روایت هم در فضیلت زیارت معصومان علیهم السلام صادر نشده باشد، ادب در برابرشان، مومنان را وامی دارد که به زیارتشان مشرف شوند. البته روایات فراوانی درباره فضیلت زیارت معصومان – علیهم السلام – و آداب آن و گروهی از عبادات و احکام حرمشان روایات متعدد و متنوعی از معصومان – علیهم السلام – رسیده است که محدثان بزرگ در ثبت و ضبط آنها کوشیده اند.
ثوابی بالاتر از ثواب حج
راوی می گوید که از حضرت امام جواد علیه السّلام راجع به مردی که حجّ بجا می آورد پرسیدم که:
او برای انجام حج تمتّع داخل مکّه شد و خداوند بر انجام حج و عمره کمکش کرد، سپس به مدینه رفت و بر رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم سلام داد و آن جناب را زیارت کرد پس از آن به زیارت شما آمد در حالی که به حق شما عارف بوده و می داند که شما حجت خدا بر خلائق هستید.
زیارت پدرم افضل است زیرا حضرت ابا عبد اللّه الحسین علیه السّلام را هر گروهی از مردم زیارت می کنند ولی پدرم را زیارت نمی کند مگر شیعیان خاص و خالص ما
و توجّه دارد که شما همان بابی هستید که شخص برای توجّه الی اللّه باید از آن باب وارد شود و به شما سلام داده و زیارتتان می کند، سپس به زیارت حضرت ابا عبد اللّه الحسین علیه السّلام رفته و به آن حضرت سلام می دهد آن گاه به بغداد رفته و بر حضرت ابی الحسن موسی بن جعفر علیهما السّلام سلام می دهد و بعد به شهر خودش مراجعت می کند، و پس از رسیدن موسم حج خداوند متعال حج را روزی او می کند حال بفرمائید کدامیک از این دو افضل و برتر هستند؟
حجة الاسلامی که بجا آورد و برگشت و دوباره حجّ روزی او شده یا به خراسان رود و پدر بزرگوارتان حضرت علی بن موسی علیه السّلام را سلام داده و زیارت کند؟
حضرت در جواب فرمودند:
بَلْ یَأْتِی خُرَاسَانَ فَیُسَلِّمُ عَلَی أَبِی الْحَسَنِ أَفْضَلُ …
بلکه افضل آن است که به خراسان رود و بر پدرم حضرت ابی الحسن سلام داده و آن جناب را زیارت کند … (1)
ثوابی بالاتر از زیارت حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام
در روایت دیگری علی بن مهزیار می گوید که محضر امام جواد علیه السّلام عرض کردم: فدایت شوم زیارت حضرت رضا علیه السّلام افضل است یا زیارت ابی عبد اللّه حسین بن علی علیه السّلام ؟
حضرت فرمودند:
زِیَارَةُ أَبِی أَفْضَلُ- وَ ذَلِکَ أَنَّ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) یَزُورُهُ کُلُّ النَّاسِ وَ أَبِی لَا یَزُورُهُ إِلَّا الْخَوَاصُّ مِنَ الشِّیعَةِ(2)
زیارت پدرم افضل است زیرا حضرت ابا عبد اللّه الحسین علیه السّلام را هر گروهی از مردم زیارت می کنند ولی پدرم را زیارت نمی کند مگر شیعیان خاص و خالص ما.
زیرا هر فرقه اى از شیعه ، امام حسین علیه السلام را از جهات مختلفى از قبیل ، شهادت آن حضرت ، مخصوصا فرزند بى واسطه حضرت زهراعلیهاالسلام بودن محترم مى شمارند و فرق دیگر شیعه ، از قبیل : کیسانیه ، زیدیه ، اسماعیلیه و واقفیه و…امامت حضرت سیدالشهدا علیه السلام را پذیرفته اند؛ اما در این میان ، حضرت رضا علیه السلام داراى ویژگى خاصى است که اغلب انشعابات تشیع ، قبل از ایشان بوده و باقیمانده از فرق مختلف همین خواص شیعه هستند که به ولایت حضرت رضا علیه السلام معتقدند و شمارشان نسبت به بقیه کمتر است ؛ لذا در روایات عارفا بحقه قید شده یعنى ایشان را امام واجب الاطاعه بداند.
ثوابى معادل هفتاد حج هزار مقبول!
روایات ثواب زیارت امام حسین علیه السلام را برتر از حج و حتی معادل هزار حج شمرده اند! مانند روایت محمد بن مسلم از امام باقر علیه السلام:
لَوْ یَعْلَمُ النَّاسُ مَا فِی زِیَارَةِ الْحُسَیْنِ علیه السلام مِنَ الْفَضْلِ لَمَاتُوا شَوْقاً وَ تَقَطَّعَتْ أَنْفُسُهُمْ عَلَیْهِ حَسَرَاتٍ.
عرض کردم: چقدر فضیلت دارد؟
فرمودند: مَنْ زَارَهُ شَوْقاً إِلَیْهِ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ أَلْفَ حَجَّةٍ مُتَقَبَّلَةٍ وَ أَلْفَ عُمْرَةٍ مَبْرُورَةٍ وَ أَجْرَ أَلْفِ شَهِیدٍ مِنْ شُهَدَاءِ بَدْرٍ وَ أَجْرَ أَلْفِ صَائِمٍ وَ ثَوَابَ أَلْفِ صَدَقَةٍ مَقْبُولَةٍ وَ ثَوَابَ أَلْفِ نَسَمَةٍ أُرِیدَ بِهَا وَجْهُ اللَّهِ و..
روز قیامت ، در عرش خدا چهار نفر از پیشینیان : نوح ، ابراهیم ، موسى و عیسى و چهار نفر از آخر الزمان : محمد، على ، حسن و حسین علیهم السلام گرد خواهند آمد و بعد، این مجلس ادامه خواهد یافت . زوار قبور ائمه علیهم السلام با ما، در همین جلسه شرکت خواهند داشت .بالاترین درجه و با ارزش ترین عطیه و عنایت ، مخصوص زوار فرزندم على بن موسى الرضاست
هر کس امام حسین علیه السلام را زیارت کند از روی اشتیاقی که به او دارد، خدا برایش هزار حج مقبول و هزار عمره مبرورة و اجر هزار شهید از شهداء بدر و اجر هزار روزه دار و ثواب هزار صدقه قبول شده و ثواب هزار بنده آزاد کردن که مراد از آن رضای خدا باشد،می نویسد و… (3)
اما در مورد ثواب زیارت امام هشتم علیه السلام راوی می گوید از موسى بن جعفر علیه السلام شنیدم که مى فرمود: هر کسى قبر فرزندم على را زیارت کند خداوند ثوابى معادل هفتاد حج مقبول به او عطا مى فرماید.
با تعجب گفتم : هفتاد حج مقبول؟! فرمود: آرى هفتاد هزار حج .
باز با تعجب گفتم : هفتاد حج مبرور؟!
فرمود: آرى . هفتاد هزار حج مبرور. بار دیگر با تعجب پرسیدم .
فرمود: رُبَّ حِجَّةٍ لَا تُقْبَلُ وَ مَنْ زَارَهُ أَوْ بَاتَ عِنْدَهُ لَیْلَةً کَانَ کَمَنْ زَارَ اللَّهَ تَعَالَى فِی عَرْشِه
بعضى از حجها در پیشگاه خدا مقبول نمى شود. هر کس فرزندم را زیارت کند یا شبى در کنار قبر او به سر برد، مانند کسى است که خداوند را در عرش زیارت کند. (4)
بالاترین درجه زیارت کنندگان و دریافت برترین هدیه در عرش الهی
راوی می گوید: باز با تعجب پرسیدم: مانند کسى که خدا را در عرش زیارت کند؟!
حضرت فرمودند: نَعَمْ إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ کَانَ عَلَى عَرْشِ اللَّهِ تَعَالَى أَرْبَعَةٌ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ أَرْبَعَةٌ مِنَ
الْآخِرِینَ فَأَمَّا الْأَوَّلِینَ فَنُوحٌ وَ إِبْرَاهِیمُ وَ مُوسَى وَ عِیسَى ع وَ أَمَّا الْأَرْبَعَةُ الْآخِرُونَ فَمُحَمَّدٌ وَ عَلِیٌّ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ ص ثُمَّ یُمَدُّ الْمِطْمَارُ فَتَقْعُدُ مَعَنَا زُوَّارُ قُبُورِ الْأَئِمَّةِ إِلَّا أَنَّ أَعْلَاهُمْ دَرَجَةً وَ أَقْرَبَهُمْ حَبْوَةً زُوَّارُ قَبْرِ وَلَدِی عَلِیٍّ.
فرمود: آرى . روز قیامت ، در عرش خدا چهار نفر از پیشینیان : نوح ، ابراهیم ، موسى و عیسى و چهار نفر از آخر الزمان : محمد، على ، حسن و حسین علیهم السلام گرد خواهند آمد و بعد، این مجلس ادامه خواهد یافت .4 زوار قبور ائمه علیهم السلام با ما، در همین جلسه شرکت خواهند داشت .بالاترین درجه و با ارزش ترین عطیه و عنایت ، مخصوص زوار فرزندم على بن موسى الرضاست
(5)
ایام مخصوص زیارت حضرت امام رضا (علیه السلام)
هر چند زیارت امام رضا (علیه السلام)، مانند زیارت سایر معصومان (علیهم السلام) و اولیاء الله، در همه زمان ها مطلوب است، ولی نسبت به اوقات خاصی، سفارش بیشتری شده است که در ذیل به آنها اشاره می شود:
1- روز تولد آن حضرت؛ یعنی یازدهم ذی قعده.(6)
2- روز شهادت آن حضرت؛ آخر ماه یا هفدهم ماه صفر و یا بیست و چهارم ماه رمضان.(7)
3- روز بیعت مردم با ایشان؛ یعنی روز اول یا ششم ماه رمضان.(8)
4- روز بیست و سوم ذی قعده که بنابر قولی در چنین روزی آن حضرت به شهادت رسیده است.(9)
5- روز بیست و پنجم ماه ذی القعده، معروف به روز «دحو الارض»(10)
6- روز ششم ماه رمضان. (11)
7- ماه رجب (مخصوصا روز اول)(12)
با توجه به نزدیک بودن ایام شهادت حضرت ثامن الحجج علی بن موسی الرضا علیه السلام، عاشقان آن حضرت می توانند به زیارت ایشان در مشهد مقدس نائل شوند.
پی نوشت ها:
1 . بحار الأنوار، ج 99، ص: 38 .
2 . کامل الزیارات، النص، ص: 307
3 . بحار الأنوار: ج 101 ص 18 ح 1.
4 . یعنى غیر از این هشت نفر دیگران هم خواهند بود.
5 . عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 259.
6 . بحار الانوار ج ،99 صفحات 43 و 44.
7 . همان.
8 . همان.
9 . سید بن طاووس، الإقبال بالأعمال الحسنه، ص ۳۱۰، «فصل فیما نذکره مما یعمل یوم ثالث و عشرین من ذی القعده: و رأیت فی بعض تصانیف أصحابنا العجم رضوان الله علیهم أنه یستحب أن یزار مولانا الرضا علیه السلام یوم ثالث و عشرین من ذی القعده من قرب أو بعد ببعض زیاراته المعروفه أو بما یکون کالزیاره من الروایه بذلک»..
10 . قمی، عباس، مفاتیح الجنان، مترجم: الهی قمشه ای، مهدی، مصحح: میر شفیعی، سید صادق، ص ۵۰۱،.
11 . بحار الانوار جلد 99 صفحات 43 و 44.
12 . عاملى (شهید اول)، محمد بن مکى، الدروس الشرعیه فی فقه الإمامیه ، ج ۲، ص ۲۴، و مفاتیح الجنان، صفحات ۲۸۹،۹۸۱ و ۵۰۱،.
منبع: تبیان